Siapa Presiden Iran Ebrahim Raisi?

TEHRAN: Presiden Iran Ebrahim Raisi disahkan meninggal dunia selepas helikopter dinaiki beliau terhempas di kawasan pergunungan di barat laut Iran.

Semua penumpang di dalam helikopter itu, termasuk Menteri Luar Hossein Amir-Abdollahian terkorban.

Tokoh politik berusia 63 tahun itu telah lama dianggap sebagai pengganti kepada Pemimpin Tertinggi Iran, Ayatollah Ali Khamenei.

Seorang ahli politik yang tegas dan konservatif agama beliau mempunyai hubungan yang mendalam dalam badan kehakiman dan elit agama.

Beliau pertama kali bertanding jawatan Presiden pada 2017 tetapi gagal.

Namun beliau akhirnya dipilih pada 2021.

TAHUN-TAHUN AWAL

Raisi mula belajar di seminari agama Qom pada usia 15 tahun dan terus belajar di bawah beberapa ulama terkemuka pada masa itu.

Pada awal 20-an, beliau dilantik sebagai pendakwa raya di bandar-bandar sehingga beliau pergi ke ibu kota Tehran untuk bekerja sebagai Timbalan Pendakwa Raya.

Pada tahun 1988, beliau antara sebahagian jawatankuasa yang menyelia beberapa siri hukuman mati terhadap tahanan politik.

Ini menyebabkan beliau menjadi tidak popular dalam kalangan pembangkang Iran dan menyebabkan Amerika Syarikat mengenakan sekatan ke atasnya.

Pada tahun 1989, beliau dilantik sebagai pendakwaraya Tehran selepas kematian Pemimpin Tertinggi pertama Iran Ayatollah Ruhollah Khomeini.

Encik Raisi terus dinaikkan pangkat di bawah pengganti Ayatollah Khomeini, Ayatollah Khamenei, menjadi pengerusi Astan Quds Razavi, wakaf agama terbesar di Mashhad, pada 7 Mac 2016, yang mengukuhkan statusnya dalam penubuhan Iran.

BERTANDING JAWATAN PRESIDEN

Encik Raisi pertama kali bertanding jawatan presiden pada 2017 menentang Hassan Rouhani, yang bertanding untuk pemilihan semula.

Encik Rouhani telah mengawasi rundingan perjanjian nuklear Iran 2015 dengan kuasa dunia, menyekat program nuklearnya sebagai balasan untuk pelepasan sekatan.

Encik Raisi merupakan pengkritik perjanjian 2015 dikenali sebagai Pelan Tindakan Komprehensif Bersama (JCPOA).

Beliau berasal dari blok yang lebih keras berbanding Encik Rouhani, yang dilihat sebagai seorang yang sederhana dalam sistem politik Iran.

Selepas kekalahannya, Encik Raisi mula merancang untuk kempen Presiden yang seterusnya.

Pada Jun 2021, beliau memenangi 62 peratus undi, tetapi pilihan raya itu dicemari oleh peratusan keluar mengundi yang rendah iaitu 48.8 peratus selepas beberapa reformis dan moderat dihalang daripada bertanding.

Pada masa itu, JCPOA berantakan selepas Amerika Syarikat di bawah mantan Presiden Donald Trump yang secara sepihak menarik balik dan mengenakan semula sekatan ke atas Iran, menjejaskan ekonominya dengan teruk.

Pandemik COVID-19 memburukkan keadaan, dengan jumlah kematian melebihi 97,000 menjelang Ogos 2021.

KONTROVERSI

Kewibawaan Encik Raisi dalam pertubuhan agama adalah kuat, dengan hubungan yang kukuh dengan mendiang Ayatollah Khomeini serta dengan Ayatollah Khamenei, yang telah melantiknya ke beberapa jawatan kanan.

Beliau juga telah berjaya mengekalkan hubungan baik dengan semua cabang pemerintah, tentera dan perundangan serta kelas pemerintah teokratik yang berkuasa.

Bagaimanapun, Encik Raisi memimpin Iran semasa kemarahan orang ramai terhadap taraf hidup yang semakin merosot, sebahagiannya disebabkan oleh sekatan dan apa yang dikatakan pengkritik keutamaan kepada pertahanan berbanding isu domestik.

Pada penghujung 2022, kemarahan orang ramai tercetus atas kematian Mahsa Amini dalam tahanan polis moral Iran.

Tunjuk perasaan menggemparkan Iran selama berbulan-bulan.

Perhimpunan itu berakhir pada pertengahan 2023 selepas kira-kira 500 orang terbunuh apabila pasukan keselamatan bergerak untuk mematahkan tunjuk perasaan, menurut organisasi hak asasi manusia asing.

Tujuh orang telah dihukum bunuh kerana peranan mereka dalam pergolakan tersebut.

HUBUNGAN ANTARABANGSA

Encik Raisi juga tidak lari daripada konfrontasi di peringkat antarabangsa.

Berang dengan pendirian Amerika Syarikat terhadap JCPOA dan ketidakupayaan untuk menyelamatkan pakatan itu, beliaumenekankan bahawa Iran sedang meningkatkan program nuklearnya, tetapi ia tidak berminat dengan bom.

Baru-baru ini, beliau mengetuai Iran melancarkan serangan terhadap Israel ketika kedua-dua negara bertelagah mengenai serangan tanpa henti Israel ke atas Gaza.

Iran telah lantang bersuara dalam mengutuk serangan kejam Israel terhadap orang awam Palestin.

Pada awal April, bangunan konsular Iran di Damsyik diserang oleh Israel, membunuh tujuh orang termasuk seorang komander tertinggi dan timbalannya.

Pada 15 April, Iran melancarkan serangan lebih daripada 120 peluru berpandu balistik, 170 dron dan lebih daripada 30 peluru berpandu dengan kebanyakannya dipintas di luar sempadan Israel.

Iran telah mengekalkan hubungan rapat dengan Syria selama bertahun-tahun, menyokong Presiden Bashar al-Assad sejak beliau mengarahkan tindak balas ganas terhadap bantahan aman pada 2011, yang membawa kepada perang saudara selama 13 tahun.

Dengan sokongan ketenteraan dan taktikal, Iran telah meluaskan pengaruhnya di Syria manakala kumpulan sekutu Lubnan Hezbollah juga telah menguatkan tentera Assad.

Encik Raisi setakat ini telah membuktikan seorang presiden yang kontroversi.

Walau bagaimanapun, hubungan kukuhnya di semua peringkat pertubuhan Iran juga telah menjadikannya pesaing kuat untuk penggal kedua dan mungkin untuk jawatan tertinggi di negara itu, iaitu Pemimpin Tertinggi.